‘Ieder verhaal mag gehoord worden, ieder verhaal is uniek’
Foto: Bas van Rijzewijk
Wendy Vossers (1989, Doetinchem) is een bekend gezicht op veteranen-evenementen. Steevast is ze bewapend met haar fotocamera, en ontwapenend door haar stralende lach. Veteranen van alle leeftijden, rangen en standen worden door haar vastgelegd op de gevoelige plaat.
Dit resulteerde in verschillende exposities en een prachtig boekje voor bezoekers van de ECHOS Homes. Ook werd ze dit jaar genomineerd voor de Witte Anjerprijs. In een openhartig interview vertelt ze over haar relatie met veteranen, haar drijfveren en onuitwisbare herinneringen aan Veteranendag.
Veel lezers kennen je al, maar toch wil ik je vragen om kort wat over je achtergrond te vertellen.
Ik ben geboren in Doetinchem en opgegroeid in Heelweg. Dat is een dorpje in de Achterhoek. In Enschede studeerde ik maatschappelijk werk en daarna ben ik in Aalten gaan wonen, waar ik mijn fotostudio had. Onlangs zijn we vanwege de gezinsuitbreiding alweer verhuisd, terug naar mijn geboortegrond in Heelweg.
Ben je meteen professioneel gaan fotograferen of heb je eerst nog iets met je studie gedaan?
Nou, dat is een misverstand. Nog steeds ben ik echt een hobbyfotograaf, dat heb ik van mijn vader heb meegekregen. Ongeveer vanaf mijn zesde levensjaar werd me dat met de paplepel ingegoten, toen had ik voor het eerst een camera vast. Beroepsmatig ben ik maatschappelijk werkster, en ik werk nog steeds 24 uur per week in de verslavingszorg.
Wat voor fotograaf was je vader?
Toen ik jong was fotografeerde hij ook alleen voor zijn plezier. Hij heeft nooit erg veel met portretfotografie gehad, maar legde vooral landschappen vast. Daar heb ik dan weer totaal niks mee, eigenlijk. Hij gaf echter wel de aanzet om veteranen te gaan fotograferen. Tijdens evenementen is hij tegenwoordig vooral druk met filmen in plaats van fotograferen. Zo vullen we elkaar mooi aan.
Foto: Bas van Rijzewijk
Op welke manier?
Op een dag zaten mijn ouders, een vriend van mijn vader en ik koffie te drinken. Mijn moeder en ik hadden een paar dagen eerder in de trein gezeten en we vroegen ons af waarom die zo vol zat met uniformen en baretten. Die vriend van mijn vader legde uit dat dat bezoekers van de Nederlandse Veteranendag waren, waar hij elk jaar in zijn eentje heen ging.
Het leek hem leuk als hij eens een keer een foto van hem tijdens het defilé terug zou zien. Mijn vader besloot om mee te gaan en ze vroegen mij ook mee. Op ongeveer 21-jarige leeftijd had ik niet verwacht wat daar op mij af kwam.
En wat was dat dan, en wat verraste of verbaasde je zo?
Dat je daar als relatieve buitenstaander toch van harte welkom wordt geheten, dat vond ik vooral heel bijzonder. Destijds waren er vooral nog veel Indiëgangers aanwezig. Honderduit begonnen ze te vertellen tegen mij als jongere generatie.
Mede dankzij mijn camera raakte ik heel gemakkelijk met ze aan de praat ik hoorde van verschillende veteranen dat ze zichzelf zo weinig op foto’s terugzagen. Het leek mij een kleine moeite om een fotootje door te sturen. Zo is het eigenlijk begonnen. De dankbaarheid die ik vervolgens kreeg, deed me erg veel.
Foto: Bas van Rijzewijk
Hoe verliep die eerste Veteranendag verder? En hoe ben je zo’n vertrouwd gezicht geworden op al die evenementen?
Mijn vader en die vriend raakte ik al snel kwijt na onze aankomst. We hadden afgesproken om elkaar later weer te ontmoeten, maar ze wilden eerst samen over het terrein lopen. Om de tijd te doden ben ik zelf een rondje gaan lopen. Wat direct opviel waren al die markante koppen, en opvallend veel imposante snorren en baarden. Zo begon het balletje te rollen en fotografeerde ik de ene na de andere veteraan.
Door de jaren heen hield ik contact met de mensen naar wie ik hun foto had opgestuurd. Vervolgens kwam ik diezelfde mensen op Bevrijdingsdag weer tegen, en in Roermond tijdens de Indiëherdenking, en ga zo maar door. Doordat je elkaar regelmatig ziet, krijg je ook steeds beter contact. Door de jaren heen werd ik een vertrouwd gezicht op al die evenementen.
Kapitein-ter-zee b.d. Frank Marcus is degene die zei dat ik jou eens zou moeten interviewen. Hoe kennen jullie elkaar?
Doordat ik zo geïnspireerd en gefascineerd raakte door de veteranenwereld, besloot ik een scriptie te schrijven over de veteranenzorg. Iemand van het Nederlands Veteraneninstituut tipte me over stichting De Basis. Tijdens het doen van onderzoek voor mijn scriptie bracht iemand me in contact met Marcus, die toen nog werkzaam was voor het Veteraneninstituut.
Hoewel je alleen hobbymatig fotografeert, heb je wel je eigen studio aan huis. Hoe is dat zo gekomen, en maak je ook nog andere portretfoto's behalve die van de veteranen?
Mijn agenda stemde ik in de loop der jaren steeds meer af op de dagen waarop lokale, regionale en landelijke veteranendagen werden georganiseerd. Maar vanaf september, na de Airborne dropping op de Ginkelse Heide, ligt het seizoen stil. Het duurt dan lang voordat het weer 4 en 5 mei is. Die tijd wilde ik graag opvullen. Toen mijn man ik ons huis in Aalten kochten, besloot ik om te investeren in lampen en professionele fotoapparatuur.
Ik trok de stoute schoenen aan en ik plaatste een oproepje op Facebook om te vragen wie er interesse had in een professionele foto. Tegen mijn verwachtingen in, kwamen er heel wat positieve reacties op mijn bericht.
Je exposeert je foto’s ook. Hoe ben je op dat idee gekomen en hoe heeft zich dat ontwikkeld?
Een van de veteranen die langskwam voor een fotoshoot, vroeg of ik meer wilde doen met mijn foto’s, behalve ze alleen te delen via sociale media. Het zette me aan het denken over het maken van een boek of het organiseren van een expositie. Het idee van een expositie vond ik een mooie manier om de verbinding te maken tussen burgers en de veteranen omdat deze voor iedereen toegankelijk zijn zonder er iets voor te hoeven betalen.
In december 2021 beviel Wendy van dochtertje Fjara. Foto: Wendy Vossers
Waar en wanneer vindt je expositie plaats en hoeveel foto's komen er te hangen?
Er staan meerdere exposities op de planning en sommigen zijn nu al te bezoeken. De eerste vond afgelopen jaar plaats in het gemeentehuis van Doetinchem. Daar hingen tussen de 15 en 20 foto's. Na Doetinchem volgde een expositie in het gemeentehuis van Borculo, die nog tot 1 juli te zien is. En momenteel staan er tien foto’s in ECHOS Home ‘Het Baken’ in Havelte.
Tijdens de Nederlandse Veteranendag ga ik bezoekers fotograferen in een studio-setting. Dat gebeurt van 10.30 uur tot 12.30 uur in de Plaza Theatertent en het resultaat wordt gepubliceerd op de website van de organisatie. Later dit jaar komen er nog foto’s te staan op de regionale veteranendag Noordwest Veluwe. Verder verwacht ik dat ook andere ECHOS Homes-locaties en gemeentes mijn foto’s en de bijbehorende verhalen zullen exposeren en delen met hun inwoners.
Hoe ziet zo’n expositie er globaal uit?
Alle foto’s hebben het formaat A5, zodat elk detail haarscherp in beeld is. Het zijn portretten van veteranen die verschillende uitzendingen hebben gedraaid en werkzaam zijn (geweest) voor verschillende krijgsmachtdelen en legeronderdelen. Bij elk foto hangt hun eigen verhaal, dat vond ik het belangrijkste. Ieder verhaal mag namelijk gehoord worden, want ieder verhaal is uniek.
Wendy en Fjara vandaag de dag. Foto: Hein Sleijster
Op jouw website staat dat je er altijd voor zorgt dat er een prettige sfeer is tijdens het fotograferen. Hoe creëer je die sfeer?
Er moet wederzijds vertrouwen zijn en de gast moet zich op zijn of haar gemak voelen. Dat zijn de hoofdingrediënten van een geslaagde sessie. Ik heb nooit een opleiding of cursus fotografie gevolgd, dus alles wat ik doe is vrij experimenteel en op gevoel gebaseerd.
Het is altijd mijn bedoeling geweest om iets terug te geven. Wat ik kan teruggeven, dat is het maken van een mooie foto en het zorgen voor een leuke dag. Er staat ook altijd koffie of thee klaar met iets lekkers, dat vind ik erg belangrijk.
Als lezers graag een foto door jou willen laten maken, kunnen ze zich dan ergens aanmelden?
Zolang ik een camera vast kan houden, zal ik daar mijn best voor doen. Op dit moment staat de studiofotografie vanwege de recente verhuizing even on hold. Dat pak ik in de toekomst zeker weer op, maar dan zal er eerst verbouwd moeten worden in onze nieuwe woning. Tot die tijd fotograaf ik dus alleen op evenementen en andere speciale gelegenheden, dus ik heb zin om iedereen aanstaande zaterdag te zien!
Welke kosten zijn er verbonden aan het maken van een portret?
Voor veteranen geldt er geen tarief. Wanneer ik zelf op een locatie moet verschijnen voor een shoot, dan vraag ik alleen een onkostenvergoeding. Alles wat ik tot nu toe heb gedaan, is als teken van dank geweest voor alles dat de veteranen voor ons hebben gedaan. Het is maar een heel klein gebaar van mijn kant, en daar zijn dus geen kosten aan verbonden.
Ga voor meer informatie over Wendy en haar portfolio naar https://www.skuld.nl/ . Lees op deze pagina een artikel over de nominatie van Wendy voor de Witte Anjerprijs 2022.