Wapenstilstandsdag

De Eerste Wereldoorlog, ofwel Grote Oorlog, duurde vier jaar. Van 28 juli 1914 tot 11 november 1918. De laatste dag van de oorlog, maandag 11 november, staat in de boeken bekend als Wapenstilstandsdag.

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Gavrilo Princip

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog was de dood van prins Frans Ferdinand. Prins Frans Ferdinand was de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, maar werd op 28 juni 1914 doodgeschoten in Sarajevo, Bosnië en Herzegovina door Gavrilo Princip. Gavrilo Princip was een aanhanger van een Servische nationalistische beweging. De daad van Gavrilo was de laatste druppel voor Oostenrijk-Hongarije. Zij waren namelijk al jaren klaar met de terroristische activiteiten van Servië. Door het bondgenootschap tussen Oostenrijk-Hongarije en Duitsland voelde het land zich sterk genoeg om Servië een ultimatum te geven. Deze besloot Servië te verwerpen. Dit leidde tot de mobilisatie van Rusland, een bondgenoot van Servië.

Vervolgens ging Oostenrijk-Hongarije zich mobiliseren en ook Duitsland volgden. Duitsland begreep dat dit niet enkel een mobilisatie was en verklaarde oorlog aan Frankrijk en Rusland.

Één moord heeft de boel opgeschud tussen de verschillende bondgenootschappen. De reacties op deze opschudding hebben vervolgens geleid tot de Eerste Wereldoorlog.

Vervolg

De Duitse soldaten hadden een groots plan en verwachtte voor de kerst van 1914 alweer thuis te zien. Maar niets was minder waar. Het plan van Duitsland was gebaseerd op het Von Schlieffenplan. Eerst vielen ze België binnen. Echter was België op dat moment, net zoals Nederland en Zwitserland, neutraal. Groot-Brittannië garandeerde de neutraliteit van België en verklaarde na de binnenval ook oorlog aan Duitsland.

Vervolgens trok het Duitse leger naar Frankrijk om hen te bezetten en zo verder te gaan met Rusland. Door Frankrijk vroegtijdig te veroveren, zou Duitsland een twee-frontenoorlog voorkomen. Echter liepen de Duitsers in Parijs tegen een hinderlaag. Bij de Slag bij de Marne groeven de Duitsers zich in en zo ontstond er al gauw een loopgravenoorlog. Gigantische legers lagen tegenover elkaar en terreinwinning was haast onmogelijk. Aanvallen kostte veel levens en de twee-frontenoorlog die Duitsland zo graag wilden voorkomen kwam er toch.

Hoewel er in het begin enthousiasme was voor de oorlog, ebde dit gevoel snel weg naarmate de oorlog steeds voortduurde. De Eerste Wereldoorlog werd een totale oorlog. Dit houdt in dat iedereen meevocht uit de maatschappij. Niet alleen het leger, maar ook de burgers en arbeiders.

De oorlog begon steeds meer verschillende landen te betrekken zoals de Verenigde Staten en Italië. In 1918 kwamen de Centralen erachter dat ze nooit zouden winnen van de Geallieerden. In Duitsland ontstonden rellen en revoluties met als gevolg de uitroeping van de Republiek van Weimar en het vluchten van de Duitse keizer naar Nederland. De nieuwe regering wilde gelukkig een vredesakkoord, waarna op 11 november 1918 een wapenstilstand volgde.

Wapenstilstand

In het geval van de Eerste Wereldoorlog was de dag van de wapenstilstand ook het einde van de oorlog. Maar dit hoeft niet per definitie zo te zijn. Een wapenstilstand is namelijk een overeenkomst tussen landen in oorlog waarbij er word afgesproken niet meer te vechten. Legers kunnen echter nog wel gebied blijven bezetten en vijandelijke verbindingen blokkeren.

De wapenstilstand van 11 november 1918 was de keuze van de Duitse generaals. Toen zij besefte dat de Centralen de oorlog zouden verliezen kozen ze voor een wapenstilstand die gevolgd zou worden door vredesbesprekingen.

Ondertekening van de Wapenstilstand

Niet iedereen was het hier in eerste instantie mee eens. De Geallieerden waren bang dat het Duitse leger ze wilden misleiden of dat ze tijd probeerde te winnen. En een winnend team wilt natuurlijk niet stoppen op het hoogte punt. Er waren echter ook genoeg reden om wel in te stemmen met de wapenstilstand. De oorlog duurde lang en er waren al miljoenen mensen gesneuveld.

Op de ochtend van 11 november werd een volledig akkoord bereikt om 05:12. Om 06:30 werden de handtekeningen gezet met de afspraak dat 5 uur later de ondertekening van kracht zou gaan. Om 11:00 dus.

Gevolgen

De Eerste Wereldoorlog heeft een grote impact gehad op de hele wereld, niet alleen op Europa. Er zijn miljoenen soldaten en burgers overleden tijdens de oorlog. Als je fysiek- en psychisch letsel meetelt, zijn deze aantallen nog vele malen hoger.

Ook heeft de oorlog een groot effect gehad op de economie. Al het geld ging naar de oorlog en in sommige landen moest de overheid zelfs lenen van de bevolking. Dit leidde tot onder andere de Grote Depressie in 1929 en het heeft jaren geduurd om de economie weer op de rit te krijgen.

De gevolgen die we in het heden nog terugzien zijn bijvoorbeeld het ontstaan van nieuwe landen uit oude rijken. Bijvoorbeeld het ontstaan van de twee landen Oostenrijk en Hongarije uit het voormalige rijk Oostenrijk-Hongarije. Ook kregen vrouwen andere rollen omdat ze mannen moesten vervangen in kantoren en industrieën. Hierdoor begonnen onder andere de rechten van vrouwen te groeien en van deze rechten hebben we nog steeds profijt.

Heden

Oorlog is niet iets van vroeger. Het is helaas iets wat nog steeds dagelijks aan de hand is over de hele wereld. Nederland is hierin niet meer zo neutraal als voorheen en onze militairen zijn over de hele wereld verspreid. Opleidingen zijn veranderd en we zijn beter voorbereid. Dit betekent niet dat er geen levens meer verloren gaan en ook psychisch letsel en trauma komt nog altijd om de hoek kijken. Wij hopen dat de verbinding tussen mensen groot is en iedere militair en veteraan de erkenning en waardering voelt vanuit de samenleving voor het werk dat zij leveren in deze zware momenten.