Het Invictus-paspoort van… Jacco van der Klift
De Invictus Games zijn vanwege de coronapandemie tweemaal uitgesteld. Aanvankelijk zouden deze van 9 tot 16 mei 2020 in Den Haag worden gehouden, maar later werd die datum naar mei 2021 verplaatst. Afgelopen februari besloot de organisatie, in samenspraak met de sporters, om de definitieve datum nog een jaar verder te verschuiven.
Hoe gaan de deelnemers om met deze tegenslag en wat betekent twee jaar uitstel voor hun voorbereidingen aan het evenement? In ‘Het Invictus-paspoort van…’ gaan we op zoek naar de antwoorden op deze en andere vragen en zetten we telkens een andere deelnemer in de spotlight. Deze editie is het woord aan Jacco van der Klift.
Invictus Paspoort
Naam: Jacco van der Klift
Leeftijd: 47
Geboorteplaats: Wageningen
Sport(en): Rolstoelbasketbal, handboogschieten (en mogelijk in het ‘unconquered’ zitvolleybal team)
Naar welke missies ben je uitgezonden geweest en in welke periodes en gebieden was dat?
Van oktober 2011 tot en met maart 2012, van juni 2012 tot en met oktober 2012 en van september 2013 tot en met februari 2014 werd ik vanuit de Militaire Inlichtingen en veiligheidsdienst (MIVD) uitgezonden naar Afghanistan. Mijn standplaats was het ISAF-hoofdkwartier in Kabul. Alle drie de uitzendingen vonden plaats in het kader van de ISAF-missie.
‘Deze foto is gemaakt door mijn oudste zoon Reinout, op dat moment 6 jaar oud. We waren even aan het basketballen op het schoolterrein’
Voor deze uitzendingen ben ik, als burgermedewerker van het ministerie van Defensie, gemilitariseerd in de rang van luitenant-ter-zee der eerste klasse (LTZ 1) vanwege mijn achtergrond bij het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK).
Heb je vaker meegedaan aan de Invictus Games en waarom zijn de spelen belangrijk voor jou?
Het is voor mij de eerste keer dat ik mee doe aan de Invictus Games en ik ben bijzonder trots dat ik ben geselecteerd. De spelen kenmerken voor mij een marker: een soort (kleine) afsluiting en erkenning voor heftige medische ellende sinds 1994. Voor mij zijn de Invictus Games dan ook de kers op de taart na alle jaren van medische ellende en revalidatie die ik vanaf 1994 heb doorgemaakt.
Wat is er precies met je gebeurd sinds 1994 en wat is/zijn jouw beperking(en)?
Tijdens mijn uitzendingen heb ik een hoop mentale en fysieke letsels opgelopen. Mijn PTSS is volledig veroorzaakt tijdens mijn tweede uitzending. Mijn fysieke beperkingen vinden hun oorsprong in de derde uitzending. Ook heb ik tijdens mijn diensttijd bij CZSK twee hersenbloedingen gehad die leidden tot een nogal risicovolle en intensieve operatie.
Gelukkig liep dat goed af, hoewel de periode van drie jaar na de operatie volledig in het teken stond van revalideren, omscholen en een baan vinden buiten Defensie. In die jaren moest ik opnieuw leren lopen, lezen, schrijven en praten.
Jacco (rechts) met zijn buddy op de schietbaan in Kabul (2012). ‘We waren een fantastisch team samen. Op het gebied van internationale samenwerking heb ik veel van hem mogen leren.’
En de fysieke klachten waar je nu nog last van hebt, wanneer en hoe werden die veroorzaakt?
Die zijn herleidbaar tot mijn laatste uitzending. In de NATO-kantine ‘Suprème’ kreeg ik in 2013 met een ernstige voedselvergiftiging te kampen. Door de bacterie die ik opliep, balanceerde ik uiteindelijk op het randje van de dood. De reden waarom me dit bijna fataal werd, is de verkeerde diagnose die de vaatchirurg in Kabul stelde. Volgens hem had ik een gesprongen aambei die door hem geopereerd moest worden.
Ik vertrouwde zijn oordeel niet en heb via onze defensieattaché om advies gevraagd. Dankzij zijn inzet werd ik met spoed medisch geëvacueerd naar Mazar-i-Sharif. Deze defensieattaché was trouwens overste Hans van de Ven, later bekend als commandant van de repatriëringsmissie MH17. Mijn vrouw en ik zijn hem nog altijd zeer dankbaar. Zonder zijn steun en de evacuatie zou ik zeker overleden zijn, en dat terwijl mijn vrouw zwanger was van onze zoon Reinout.
Hoe zag je ziekteverloop er vanaf dat punt uit?
De bacterie heeft mij fysiek bijna volledig verwoest. Dit resulteerde in veel dagelijkse pijnen en lichamelijke ongemakken. Ik werd volledig arbeidsongeschikt verklaard, eerst militair en later ook civiel. Formeel gezien had ik medisch gerepatrieerd moeten worden, gezien de periode van ziek zijn en de ernst van mijn ziekte. In de Nijmeegse Sint Maartenskliniek werd vastgesteld dat ik aan een ernstige vorm van reuma lijd. Regelmatig heb ik last van ontstekingen, vooral in mijn heupen.
Wat zijn de belangrijkste veranderingen aan de manier waarop je je sport uitoefent en traint, sinds de coronacrisis uitbrak?
Het afgelopen jaar is voor iedereen een vreemd en vooral ook een bijzonder creatief en uitdagend jaar geweest. Voor mij geldt helaas dat vooral mijn PTSS-klachten zijn toegenomen. Wat iedereen in mijn omgeving al door had, was dat ik een heel kort lontje had. Zelf zag ik dat niet. Toen we de eerste keer hoorden dat de Invictus Games een jaar werden uitgesteld, was er een belangrijk doel verdwenen.
Misschien was het wel een geluk bij een ongeluk dat ik mij daardoor kon richten op professionele hulp en de behandeling van PTSS. Dankzij het uitstel van the Games, plaatste ik die behandeling op de voorgrond gedurende de eerste maanden van de crisis. Sinds een paar weken sporten we weer in kleine groepjes, grotendeels met mondkapjes en uiteraard op gepaste afstand van elkaar.
Waarom is het belangrijk voor jou om mee te doen aan de Spelen? Maakt het bijvoorbeeld onderdeel uit van een verwerkingsproces van (een) gebeurtenis(sen) die je tijdens je uitzending hebt meegemaakt?
Het feit dat ik in april 2017 volledig afgekeurd ben en ‘thuis kwam te zitten’, zie ik als onderdeel van mijn ‘rouwproces’. Vrijwel dagelijks mis ik mijn collega’s nog, ons werk en het samen ergens voor staan. De Invictus Games helpen mij om dit te leren accepteren.
Tijdens de presentatie van het Nederlands Invictus Games team in 2019. Jacco met zijn voormalig commandant (tegenwoordig Commandant der Strijdkrachten en directeur MIVD) generaal-majoor Onno Eichelsheim
Tijdens de dagen dat ik intern opgenomen was in de Veteranen Intensieve Behandel Unit, sportten we elke werkdag met de hele groep van zo’n tien á elf veteranen. Sport is een enorm belangrijk onderdeel van een gezond leven. Zowel lichamelijk als geestelijk.
Wat kun je vertellen over de doelen die je wil behalen door deel te nemen?
Onderdeel van mijn behandeling in de VIBU, was om weer te leren omgaan met drukke situaties. Zo meed ik grote winkels zoals de AH XL of de mediamarkt, en vermeed ik verjaardagen. De Games zijn voor mij dus een onderdeel in het weer durven aangaan van ondernemingen waarbij je veel stress of spanning ervaart.
Wat deed het met je toen je voor de eerste keer hoorde dat de Spelen een jaar werden uitgesteld?
Het uitstellen van de Games was vooral de eerste keer mentaal een harde dobber. Aan de andere kant gaf het mij en mijn gezin de tijd en ruimte om aan mijn PTSS te wennen. Stapje voor stapje krijg ik wat meer ruimte in mijn hoofd, hoewel het nooit meer hetzelfde zal zijn. PTSS is een chronische aandoening, waarmee jijzelf en je naasten mee om moeten zien te gaan. Het uitstel vormde een praktische les in het omgaan met tegenslag. Dat lukt gelukkig steeds beter.
Sinds zijn 12 weken-durende opname op de VIBU vormen yoga, ontspannings- en ademhalingsoefeningen een belangrijk onderdeel van Jacco’s dagelijkse leven
En het moment waarop je hoorde dat de Spelen met nog eens een jaar werden uitgesteld, hoe kwam dat nieuws bij je binnen en was je het eens met dat besluit?
Het weer uitstellen van de Invictus Games, vormde enerzijds opnieuw een teleurstelling. Toch was het ook een verstandige keuze. Niet de veteraan staat namelijk tijdens de Games op een voetstuk, maar juist de vrienden en familie om hem of haar heen. Een afgeslankte vorm van de Invictus Games, met een waslijst aan maatregelen en zonder de aanwezigheid van onze familie, vrienden en publiek, is dus ondenkbaar.
Beide keren dat de Invictus Games uitgesteld werden, zijn wij als spelers vooraf geïnformeerd. Omdat ik de beweegredenen kende en dus ook vond dat een afgeslankte versie van the Games geen optie is, stond ik beide keren achter dat besluit.
(Hoe) Lukt het je om je mentaal en fysiek toch nóg een jaar lang voor te bereiden op de spelen?
De Invictus Games, maar ook de weg naar de Games, zijn voor mij een onderdeel van mijn acceptatieproces. Wat betreft mijn PTSS kom ik nog niet in de buurt van acceptatie, daar moet ik eerlijk in zijn, maar ik ben ervan overtuigd dat deelname aan de Spelen hieraan zal bijdragen.
Naast de Invictus Games heb ik bovendien een nieuwe stimulans gevonden om in topconditie te raken: Eind april kreeg ik te horen dat ik ben geselecteerd om als model te fungeren in een reclamecampagne voor een bedrijf dat sportvoeding verkoopt. Op 29 mei staat de eerste fotoshoot gepland, waardoor ik extra gestimuleerd ben om in topvorm te verschijnen tijdens de aftrap van de Games in april 2022.
Heb je tips voor andere sporters om gemotiveerd te blijven, ondanks het tot tweemaal toe uitstellen van de spelen?
Sport is een enorm belangrijke bouwsteen voor lichaam en geest. Sport verbroedert, geeft je energie en kracht om mentale en fysieke uitdagingen aan te gaan. Wanneer je met sport bezig bent, dan ben je in staat om je gedachten te verzetten. Mentaal is sport een manier om je op een verantwoorde manier te kunnen uiten.
Er komt weer een tijd aan dat we gezamenlijk kunnen sporten. Normaliter is er wekelijks een aantal sportmomenten mogelijk op het Militair revalidatiecentrum in Doorn. Informeer hier eens naar, is mijn advies aan andere veteranen die mentale of fysieke klachten ervaren.
Meer artikelen lezen zoals dit, en direct bijgepraat worden over Defensie-nieuws en -evenementen bij jou in de buurt? Via de gratis Unit Victor-app ben je als eerst op de hoogte. Exclusief voor veteranen, veilig en vertrouwd. Download hem nu!
Lees ook de Invictus Games paspoorten van…
