5 bijzondere verhalen over de Duitse begraafplaats in Ysselsteyn: Twee prinsen
In het Limburgse Ysselsteyn bevindt zich de grootste Duitse begraafplaats in Nederland. Duizenden Duitse oorlogsslachtoffers uit ‘40-’45 zijn hier direct na de oorlog begraven of later herbegraven. Het is een prachtige plek die goed onderhouden is, en waar elk slachtoffer eer aan wordt gedaan. Dat is op zich al bijzonder, gezien de manier waarop de meeste geallieerde landen omgingen met Duitse oorlogsslachtoffers. Toch is het ontstaan van de begraafplaats niet het enige wonderbaarlijke aan deze plek. De komende weken belichten we vijf bijzondere verhalen die schuilgaan achter de grafstenen in Ysselsteyn. Vandaag in deel 1: Twee prinsen.
Op de Duitse begraafplaats liggen twee prinsen naast elkaar begraven: Egmont Prinz zur Lippe-Weißenfeld en Heinrich Prinz zur Sayn-Wittgenstein. Beide prinsen waren nachtjager vliegers bij de Luftwaffe.
Egmont Prinz zur Lippe-Weißenfeld
Zur Lippe-Weißenfeld leek voorbestemd om de troon te bestijgen van het Prinsdom Von Lippe, wat destijds een klein staatje in het Duitse Keizerrijk was. Het uitgroeien van Duitsland tot een republiek gooide echter roet in het eten, en Egmond besloot het avontuur tegemoet te treden. De in 1918 geboren prins sloot zich in 1936 aan bij de infanterie van het Oostenrijkse leger. Toen Oostenrijk zich bij nazi-Duitsland aansloot, trad hij toe tot de Luftwaffe.
Leeuwarden, Schiphol, Bergen
Nadat hij in Leeuwarden begon met zijn werkzaamheden voor de Luftwaffe, leidde hij eenheden die vanaf Schiphol en Bergen in werden gezet. De verdere militaire loopbaan van deze eerste prins is stormachtig te noemen. Hij schoot verschillende vliegtuigen van de geallieerden uit de lucht maar kwam ook zelf niet ongeschonden uit de strijd: één maal raakte hij gewond bij een oefening in Bergen aan Zee, en zeker één maal werd zijn vliegtuig geraakt door vijandelijk geweervuur. Op 15 november werd Zur Lippe-Weißenfeld 1941 tot Oberleutnant gepromoveerd en hij werd Staffelkapitän.
IJsafzetting
Tijdens een routinevlucht op 12 maart 1944 van Parchim naar Athie-sous-Laon sloeg het noodlot dan toch toe. Het vliegtuig van de nachtjager raakte in slecht weer en werd gedwongen om lager te vliegen vanwege ijsafzetting op het toestel. Het vliegtuig brandde geheel uit met aan boord Prinz zurr Lippe-Weißenfeld, zijn vaste radio operateur en een onderofficier.
Prinz zur Sayn-Wittgenstein
Direct naast het graf van Zur Lippe-Weißenfeld, vinden we de tweede prins van deze begraafplaats: Prinz zur Sayn-Wittgenstein. Prins Heinrich Alexander Ludwig Peter zur Sayn-Wittgenstein werd geboren in Kopenhagen, Denemarken, op 14 augustus 1916. In 1932 sloot hij zich aan bij de Hitlerjugend in Freiburg.
In de zomer van 1937 ging hij bij de Luftwaffe aan de slag, waar hij zijn opleiding aan de vliegschool Braunschweig volgde. Ook deze prins zat niet stil en promoveerde in rap tempo: in 1938 werd hij van officier luitenant en na 150 gevechtsmissies, werd Zur Lippe-Weißenfeld uiteindelijk nachtjager.
Moordplan Hitler
Op 22 september 1943 (na zijn 54ste overwinning) kreeg hij het IJzeren Kruis uitgereikt door Adolf Hitler. Prinses Walburga, de moeder van de prins, sprak na zijn dood over de aanhoudende roddels dat haar zoon het plan had om Hitler te vermoorden. Hij zou dit hebben willen doen nadat deze hem het IJzeren Kruis zou hebben overhandigd. Er zijn geen andere bronnen die deze geruchten bevestigen.
Op 21 januari 1944 kwam Sayn-Wittgenstein om nadat verschillende Lancastervliegtuigen hem onder vuur namen. Hij gaf zijn twee andere bemanningsleden opdracht om het toestel via een parachute te verlaten, en ze overleven wonderwel. De prins zelf was minder fortuinlijk: Zijn lichaam werd vlakbij zijn nachtjager gevonden in een bos bij het Duitse Stendal. Later werden beide prinsen naast elkaar herbegraven op de begraafplaats in Limburg.
Wil je meer artikelen zoals dit lezen lezen, en als eerst op de hoogte zijn van Defensie-nieuws en -evenementen bij jou in de buurt? Dat kan via de gratis Unit Victor-app, exclusief toegankelijk voor veteranen. Download hem hier!